مقایسه ی ساخت دو حکایت تمثیلی از مثنوی مولوی و مصیبت نامه عطّار

Authors
abstract

این مقاله درصدد بیان میزان ارتباط، شباهت ها، تفاوت ها و دخل و تصرّفات مولوی در مآخذ حکایت های مثنوی برآمده است و از آن جا که توجّه به ساختار حکایت ها راهی برای درک بهتر و بیشتر مفاهیم و نقاط اشتراک و افتراق آن هاست و حکایت های تمثیلی مصیبت نامه ی عطّار یکی از مآخذ مولوی در مثنوی می باشد، نگارنده به بررسی حکایت تمثیلی «آن کس که در یاری بزد» در این دو اثر پرداخته و با مقایسه ی عناصر روساختی (طرح و پیرنگ، شخصیّت و شخصیّت پردازی، گفت و گو و و بیان هنری، کشمکش و گره و مانع، زمان و مکان و صفحه پردازی، راوی و زاوید دید) و تحلیل زیر ساختی و درون مایه ی آن ها، تلاش نموده است پاسخ پرسش های زیر را دریابد:   1- آیا مولوی در مآخذ حکایت های خود دخل و تصرّف کرده است؟ در این صورت چه تأثیری در روساخت و ژرف ساخت حکایت ها داشته است؟ 2- میزان به کارگیری عناصر داستانی در حکایت های مثنوی و مآخذ آن ها تا چه حدّی است؟ 3- مولوی در به کارگیری شگردهای هنری و بیانی تا چه حد پیش رفته و چه نتایجی به دست آورده است؟

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه‌ی ساخت دو حکایت تمثیلی از مثنوی مولوی و مصیبت نامه عطّار

این مقاله درصدد بیان میزان ارتباط، شباهت‌ها، تفاوت‌ها و دخل‌ و تصرّفات مولوی در مآخذ حکایت‌های مثنوی برآمده است و از آن‌جا که توجّه به ساختار حکایت‌ها راهی برای درک بهتر و بیشتر مفاهیم و نقاط اشتراک و افتراق آن‌هاست و حکایت‌های تمثیلی مصیبت نامه ی عطّار یکی از مآخذ مولوی در مثنوی می‌باشد، نگارنده به بررسی حکایت تمثیلی «آن کس که در یاری بزد» در این دو اثر پرداخته و با مقایسه‌ی عناصر روساختی (طرح و ...

full text

گفتگو در حکایت خلیفه و اعرابی در سه روایت مثنوی، مصیبت نامه و جوامع‌الحکایات

گفتگوی اشخاص حکایت با یکدیگر از شگردهای شخصیت‌پردازی است. هر گفته نشانی از گویندة خود دارد و شخصیت‌ها نیز با گفتگو خلق می‌شوند، هم‌چنان که سخن گفتن هر کسی نیز نشانی از طبقه اجتماعی، میزان تحصیلات و منش انسانی او دارد. بنابراین قدرت به کارگیری گفتگو در خلق شخصیت کار ساده‌ای نیست و از عهدة هر کسی برنمی‌آید؛ بخصوص اگر اثر هنری به شعر باشد. در این نوشته با روش تحلیل محتوا به مقایسة عنصر گفتگو در حک...

full text

گفتگو در حکایت خلیفه و اعرابی در سه روایت مثنوی، مصیبت نامه و جوامع‌الحکایات

گفتگوی اشخاص حکایت با یکدیگر از شگردهای شخصیت‌پردازی است. هر گفته نشانی از گویندة خود دارد و شخصیت‌ها نیز با گفتگو خلق می‌شوند، هم‌چنان که سخن گفتن هر کسی نیز نشانی از طبقه اجتماعی، میزان تحصیلات و منش انسانی او دارد. بنابراین قدرت به کارگیری گفتگو در خلق شخصیت کار ساده‌ای نیست و از عهدة هر کسی برنمی‌آید؛ بخصوص اگر اثر هنری به شعر باشد. در این نوشته با روش تحلیل محتوا به مقایسة عنصر گفتگو در حک...

full text

فرجام شناسی در الهی نامه و مصیبت نامه عطار نیشابوری

ایمان به مبدأ و معاد از ارکان حیاتی اعتقادات بشر است و سرآغاز دعوت پیامبران الهی نیز مؤمن نمودن مردم به غیب و واقعیت های نامحسوس است که دین خدا برآنها استوار است . از این رو در هر عصر و زمان بسیاری با کشش معرفت فطری و دینی از هر خدمتی به جامعه بشریت کوتاهی نکردند تا با مطالعه آیات الهی درجه فهم و یقین مردم را نسبت به مرگ و معاد فزون تر سازند .بدین مضمون در ادبیات عرفانی ما که انعکاسی از تفکر و ...

full text

بررسی جنبه های عرفانی در«لیلی و مجنون» نظامی و مقایسه ی آن با «مصیبت نامه ی» عطار

منظومه ی «لیلی و مجنون» نظامی گنجه ای، غمنامه­ای عاشقانه است که روح درد و رنج سالکان حق را آشکارا می توان در آن دید. لیلی و مجنون دارای قابلیت های زیادی برای تحلیل مفاهیم و صفات عرفانی است که گاه به طور مستقیم، در بیان نظامی و به خصوص از زبان پدر مجنون، و گاه به طور غیرمستقیم، در پس سخنان شاعر جلوه گر می شود. در این مقاله سعی شده است که قابلیت های عرفانی لیلی و مجنون در پرتو صفات و مقاماتی چون ...

full text

رابطه ی ساختار و عقاید در حکایت های اعتقادی عطار: بررسی مصیبت نامه

حکایت های اعتقادی دسته ای از پاره روایت ها هستند که راوی برای روشن ساختن اصول اعتقادی و پاسخ گویی به مخالفان عقیدتی اش آن ها را پردازش می کند. این حکایت ها غالبا در بخش آغازین و خارج از ساختمان محتوایی اصل منظومه قرار دارند. از میان آثار عطار نیشابوری، در بخش آغازین منظومه ی مصیبت نامه، ده حکایت اعتقادی وجود دارد. محتوای این ده حکایت، دفاع از حقانیت اعتقادهای مذهبی عطار و پاسخ گویی به مخالفان و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه ادب غنایی

جلد ۵، شماره ۸، صفحات ۵-۲۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023